سازوکار انتشار بیماری هلندی در اقتصاد ایران، رویکرد تعادل عمومی تصادفی پویا

در این مقاله یک الگوی تعادل عمومی تصادفی پویا تحت رویکرد نوکینزی برای تحلیل سازوکار انتشار بیماری هلندی ایجادشده با تکانه های نفتی در اقتصاد ایران ارائه می شود. این الگو دربردارنده خانوارها، تولیدکنندگان کالاهای نهایی و واسطه ای، دولت به عنوان سیاست گذار مالی و بانک مرکزی به عنوان سیاست گذار پولی است و در آن جهت بررسی بروز بیماری هلندی، اقتصاد به دو بخش قابل تجارت و غیرقابل تجارت تفکیک شده است. پارامترهای الگوی موردنظر به روش بیزین تخمین زده شده و مقایسه نتایج شبیه سازی شده و واقعیت های مشاهده شده متغیرهای کلان اقتصاد ایران طی ۱۳۶۷:۱ تا ۱۳۸۹:۴ بیانگر برازش به نسبت مناسب مدل است. توابع واکنش آنی، سازوکار انتشار بیماری هلندی را نشان می دهند. یک تکانه مثبت نفتی در کوتاه مدت از مسیر نرخ ارز، قیمت نسبی کالاهای غیرقابل تجارت به قابل تجارت را افزایش داده و درنتیجه موجب انبساط بخش غیرقابل تجارت نسبت به بخش قابل تجارت می گردد. همچنین، با توجه به اینکه بخش قابل توجهی از اثرات مثبت تکانه نفتی بر تولید بخش غیرقابل مبادله به دلیل کاهش تولید بخش قابل مبادله خنثی می شود، درمجموع یک تکانه مثبت نفتی، اثر قوی دورانی بر تولید غیرنفتی بر جای نمی گذارد.